Ցանկալի բլոկային հավասարակշռությունից աշխարհը դեռ շատ հեռու է
Եթե մարդկության հնարավոր խաղաղ ապագան և մարդկային քաղաքակրթության կյանքի շարունակականությունը դիտարկվեն որպես հնարավոր դինամիկ հավասարակշռության ռեժիմ հնարավորինս հավասարազոր ապագա աշխարհաքաղաքական բլոկների միջև, ապա այդպիսի հիպոթետիկ աշխարհը իր ուժային բաշխումներով էապես կտարբերվի ներկայից, որը լի է գոյաբանական տեսակի հակասություններով, անորոշություններով և ուժային դիսբալանսներով։
Դա նշանակում է, որ մինչև նման բլոկային հավասարազորության վրա հիմնված բալանսավորված աշխարհին հասնելը դեռ շատ ջուր կհոսի, և լուրջ բախումներ դեռ շատ կլինեն։
Մասնավորապես, խիստ հանելուկային են Ռուսաստանի ու եվրոպական երկրների հարաբերությունները նույն բլոկային հավասարազորության տեսանկյունից, երբ այդ հարաբերությունները լարված են, այնինչ, և աշխարհագրական, և էներգետիկ, և անվտանգության ու տնտեսական առումներով բլոկային տրամաբանությունը պահանջում է նրանց միավորումը մի բլոկի մեջ։
Մոտավորապես նույնը ռուսների ու թուրքական աշխարհի հարաբերությունների դեպքում, երբ նրանց հարևան Չինաստանն ու Հնդկաստանը պատրաստի աշխարհաքաղաքական բլոկներ են։
Եվ նմանատիպ բազմաթիվ խնդիրներ կան արաբական աշխարհում, Աֆրիկայում, Լատինական Ամերիկայում և այլուր։
Հանգամանքների ու մասշտաբային պրոբլեմներիմի մի հսկայական փունջ, որոնք պոտենցիալ անհավասարակշռությունների աղբյուրներ են և որը նշանակում է, որ պոտենցիալ ու ցանկալի բլոկային հավասարակշռությունից աշխարհը դեռ շատ հեռու է։
Իսկ, ներկա վիճակով, ամենամեծ ու վերջին 4-5 դարերի համար աննախադեպ անորոշությունների ու անկայունությունների աղբյուրը քաղաքակրթական հզորությունների արտահոսքն է արևմուտքից և նոր ուժային կենտրոնների առաջացումը։
Նման գլոբալ պարադիգմային տեսակի քաղաքակրթական տեղաշարժն ունի սկզբունքային բնույթի ռադիկալ փոփոխությունների ահռելի պոտենցիալ, որը մարդկությանը հանգիստ չի տա դեռ շատ երկար ժամանակ։
Պավել Բարսեղյան
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Այս պահին մենք ապրում ենք մեր պատմության ամենածանր փուլերից մեկը: ՈՒկրաինայի վրա ճնշումը հիմա առավելագույնն է։ ՈՒկրաինան կարող է կանգնել չափազանց բարդ ընտրության առաջ` կա՛մ արժանապատվության կորուստ, կա՛մ հիմնական գործընկերոջ հնարավոր կորուստ։ Կա՛մ բարդ 28 կետերի ընդունում, կա՛մ անչափ ծանր ձմեռ
-
Ասում են… Ինչո՞ւ մենք 2020 թվականին այդ պատերազմը չկանխեցինք։ Չէ՞ որ կարող էինք կոշտ զգուշացնել Ադրբեջանին, որ ուժային լուծում թույլ չենք տա։ Եվ ոչինչ էլ չէր լինի
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
Տարածաշրջանային
Հզորներ և թույլեր. հարաբերությունների անատոմիա
Մենք, շատ թե քիչ տանելի ապագա ունենալու համար, պետք է աշխատենք բազմակողմանիորեն հասկանալ հզորների ու թույլերի հարաբերությունների անատոմիան։Բնականաբար, եթե ուժեղների ու թույլերի հարաբերությունների հետ առնչված երկրորդական հանգամանքները դնենք մի կողմ, ապա այդ հարաբերությունների կայուն ու երկուստեք իմաստալից լինելու համար, ընդհանուր առմամբ, պետք է հավասարակշռություն լինի, մի կողմից, ուժեղի համար թույլի օգտակարության և, մյուս կողմից էլ, թույլի համար ուժեղի կողմից պաշտպանվածության միջև...
